Rozmowy o śmierci i umieraniu

Są książki i książki, o których chciałoby się powiedzieć, że są wieczne. Należą do nich bez wątpienia książki Elisabeth Kübler-Ross.

Pierwszą były Rozmowy o śmierci i umieraniu, które wydane w 1969 roku w Stanach Zjednoczonych zapoczątkowały wielki przełom w naszych relacjach ze zbliżającymi się do kresu życia chorymi i wyznaczyły nowy kierunek w rozwoju medycyny, szczególnie opieki paliatywnej, w tym także opieki hospicyjnej. Książka ta przez wiele lat była jedyną publikacją z dziedziny psychotanatologii, a zarazem podręcznikiem – źródłem ogromnej wiedzy dla tych wszystkich, „którzy pragnęli zrozumieć ludzkie i własne cierpienia związane z umieraniem i śmiercią” (jak pisał Jacek Łuczak, jeden z twórców polskiej szkoły opieki paliatywnej).

Jej kontynuacją jest Życiodajna śmierć – cykl wykładów, jakie wygłosiła autorka na swoich seminariach, podczas których chorzy przekazywali swoje historie cierpienia studentom, pielęgniarkom czy pracownikom socjalnym. Szczególnie cenne, nowatorskie i odkrywcze są przedstawione w książce spotkania autorki z umierającymi dziećmi, opisane jeszcze szerzej w kolejnej jej książce Dzieci i śmierć.

Fenomen twórczości Elisabeth Kübler-Ross polega na tym, że jej książki o śmierci i umieraniu to tak naprawdę książki o życiu, o naszej wrażliwości i empatii, o wychodzeniu naprzeciw naturalnym potrzebom chorych do dzielenia się swoimi przeżyciami i historiami cierpień. Stąd też wziął się jedyny w swoim rodzaju oksymoron – życiodajna śmierć.

Elisabeth Kübler-Ross w ankiecie magazynu „Time” znalazła się w gronie stu najbardziej wpływowych myślicieli dwudziestego wieku, a krótko potem, w 1977 roku, została Kobietą Roku, a następnie Kobietą Dziesięciolecia.

Notkę o książce przygotował Bronisław Kledzik.